ERCP (Ανιούσα ενδοσκοπική χολαγγειοπαγκρεατογραφία)
ERCP (Ανιούσα ενδοσκοπική χολαγγειοπαγκρεατογραφία)
Τι είναι η ERCP;
Η ERCP είναι μια ενδοσκοπική εξέταση που κάνει δυνατή τη μελέτη των χοληφόρων, δηλαδή των πόρων μέσα από τους οποίους ρέει η χολή προς το έντερο, καθώς και του παγκρεατικού πόρου διαμέσω του οποίου το παγκρεατικό υγρό- που βοηθά στην πέψη των τροφών εκκρίνεται στο έντερο. Η εξέταση πραγματοποιείται με ένα γαστροσκόπιο το οποίο διαφέρει από το συνηθισμένο γαστροσκόπιο γιατί το τελικό του άκρο φωτίζει πλάγια και όχι σε ευθεία κατεύθυνση.
Επίσης, για την εξέταση απαιτείται και ακτινοσκόπηση, και γι’αυτό πρέπει να γίνεται σε αίθουσα κατάλληλη για να εκτελούνται ακτινολογικές εξετάσεις. Το όργανο περνάει από το στόμα στον οισοφάγο και το στομάχι και μετά μπαίνει στο δωδεκαδάκτυλο όπου βρίσκεται το τελικό άκρο του χοληδόχου πόρου. Ειδικός λεπτός καθετήρας που περνάει μέσα από το ενδοσκόπιο εισάγεται μέσα στον χοληδόχο πόρο. Μέσα από τον καθετήρα ρίχνουμε ειδικό σκιαγραφικό υγρό και έτσι μπορούμε να πάρουμε ακτινογραφίες και να απεικονίσουμε τόσο τον χοληδόχο όσο και τον παγκρεατικό πόρο. Εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχουν πέτρες μέσα στο σωληνάκι της χολής, μπορεί να γίνει μία τομή με ειδικό καθετήρα – σφιγκτηροτόμο στο τελικό άκρο του χοληδόχου πόρου και με κατάλληλους χειρισμούς να αφαιρεθούν οι πέτρες.
Τι πρέπει να περιμένετε
Η προετοιμασία για την εξέταση
Πρέπει να είστε νηστικός τουλάχιστον για έξι ώρες. Αρχικά, ξαπλώνετε σε αριστερή πλάγια θέση, χορηγείται shower ξυλοκαΐνης για την τοπική αναισθησία του φάρυγγα και ενδοφλέβια καταστολή. Είναι απαραίτητο να έχουμε ελέγξει τις προηγούμενες μέρες τον χρόνο προθρομβίνης ERCP (Ανιούσα ενδοσκοπική χολαγγειοπαγκρεατογραφία) Εξέταση οισοφάγου και στομάχου Οισοφάγος Στομάχι Ενδοσκόπιο Δωδεκαδάκτυλο Περιοχή που ερευνήθηκε (δηλαδή την καλή πηκτικότητα του αίματος) και τη γενική αίματος. Εάν λαμβάνετε ασπιρίνη ή αντιπηκτικά, πρέπει να τα διακόψετε τις προηγούμενες τρεις με πέντε ημέρες. Πριν φτάσετε στον χώρο που θα γίνει η εξέταση, ένας γιατρός θα σας εξηγήσει τη διαδικασία, τον σκοπό και τις πιθανές επιπλοκές της επέμβασης και θα σας ζητήσει να υπογράψετε σε μια τυποποιημένη φόρμα ότι δέχεστε να υποβληθείτε στην ενδοσκοπική αυτή επέμβαση. Στόχος της διαδικασίας αυτής είναι να κατανοήσετε πλήρως τον σκοπό και τις συνέπειες της επέμβασης. Παρακαλούμε να αναφέρετε σστον γιατρό ή στον νοσηλευτή/τρια εάν έχετε υποβληθεί σε άλλες ενδοσκοπήσεις στο παρελθόν, εάν είστε αλλεργικοί σε κάποιο φάρμακο και τι είδους αντιδράσεις εμφανίσατε. Εάν έχετε απορίες μην διστάσετε να τις εκφράσετε.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης
Η εξέταση διαρκεί συνήθως από μισή μέχρι μιάμιση ώρα. Μία νοσηλεύτρια θα είναι μαζί σας κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Κατά τη διάρκεια της ERCP, ο γιατρός θα βάζει αέρα στο δωδεκαδάκτυλο για να διατείνονται τα τοιχώματα και να μπορεί άνετα να κάνει τους χειρισμούς που απαιτούνται.
Μετά την εξέταση
Θα παραμείνετε για τουλάχιστον μία ημέρα στο νοσοκομείο. Μπορεί να αισθάνεστε «φουσκωμένη» την κοιλιά σας από τον αέρα που έχει παραμείνει στο έντερο, ο οποίος σιγά-σιγά θα αποβληθεί. Δεν πρέπει να φάτε τις επόμενες έξι ώρες.
Πότε θα μάθω το αποτέλεσμα της εξέτασης;
Συνήθως, το αποτέλεσμα της ERCP ανακοινώνεται από τον γιατρό αμέσως μετά το τέλος της εξέτασης ή όταν ξυπνήσετε, εάν είστε σε καταστολή. Θα ήταν καλή ιδέα να συνοδεύεστε από κάποιον στο τέλος της εξέτασης, γιατί μπορεί να ξεχάσετε όσα σας είπε ο γιατρός σας. Μερικοί ασθενείς δεν θυμούνται καθόλου την ERCP. Εάν απαιτείται να κάνετε και άλλες εξετάσεις ή να πάρετε κάποια θεραπεία, θα το συζητήσετε με τον θεράποντα γιατρό σας.
Ποια είναι η χρησιμότητα της εξέτασης;
Η εξέταση διενεργείται για τη διαπίστωση παθήσεων των χοληφόρων οδών, των «σωλήνων» δηλαδή μέσω των οποίων διοχετεύεται η χολή από το συκώτι όπου παράγεται στο έντερο (δωδεκαδάκτυλο) προκειμένου να βοηθήσει στην πέψη των τροφών. Οι συνήθεις παθήσεις που διαγιγνώσκονται είναι η χοληδοχολιθίαση (δηλαδή πέτρες μέσα στο σωληνάκι που παροχετεύει τη χολή προς το έντερο), οι χρόνιες και οξείες φλεγμονές του παγκρέατος (παγκρεατίτιδες) και ο καρκίνος του παγκρέατος. Διαγινώσκονται επίσης και άλλες καλοήθεις καταστάσεις όπως π.χ. κύστεις του παγκρέατος. Η εξέταση, εκτός από τη διάγνωση, δίνει και τη δυνατότητα θεραπευτικής παρέμβασης για αυτές τις παθήσεις. Σε περιπτώσεις καλοήθων παθήσεων, όπως π.χ. λίθων στα χοληφόρα, η μέθοδος επιτρέπει την αφαίρεση των λίθων μέσω ειδικών καθετήρων και παροχετεύσεων. Σε περιπτώσεις κακοήθων παθήσεων των χοληφόρων (π.χ. καρκίνου του παγκρέατος ή των χοληφόρων) που προκάλεσαν απόφραξη στα σωληνάκια που παροχετεύουν τη χολή επιτρέπει την εισαγωγή μιας ενδοπρόθεσης, η οποία βοηθά τη δίοδο της χολής προς το έντερο και την ανακούφιση του ασθενούς από τον ίκτερο (την κίτρινη χροιά του δέρματος) που τον βασανίζει, βελτιώνοντας έτσι σημαντικά την ποιότητα της ζωής του αρρώστου.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την εξέταση;
Οι κίνδυνοι από την εξέταση είναι παρόμοιοι με τους κινδύνους που αναφέρθηκαν για τη γαστροσκόπηση. Οι συχνότερες επιπλοκές της εξέτασης είναι η οξεία παγκρεατίτιδα, η αιμορραγία και η διάτρηση.
Ποιες είναι οι αντενδείξεις για τη διενέργεια της εξέτασης;
Οι αντενδείξεις για τη διενέργεια της εξέτασης είναι παρόμοιες με αυτές που αναφέρθηκαν στη γαστροσκόπηση.
Χοληδοχοσκόπηση
Η ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη οδήγησε στην ανάπτυξη ενδοσκοπίων διαμέτρου 3,5 χιλιοστών, που είναι ικανά να εισέλθουν σε μικρούς πόρους, όπως το χοληφόρο σύστημα. Κύριες ενδείξεις των συστημάτων χοληδοχοσκόπησης είναι:
i) Η δυνατότητα της υπό άμεσης όρασης διερεύνησης των χοληφόρων σε περιπτώσεις στενώσεων αδιευκρίνιστης αιτιολογίας με δυνατότητα στοχευμένης λήψης βιοψίας, αλλά και η προεγχειρητική σταδιοποίηση όγκων στη συμβολή του κοινού ηπατικού πόρου. Η χοληδοχοσκόπηση δύναται να αυξήσει έως και 95% τη διαγνωστική ακρίβεια σε παθήσεις των χοληφόρων ώστε να αποφεύγονται άσκοπες και επανειλημμένες ΕRCP για τη διάγνωση τέτοιων στενώσεων.
ii) Η θεραπευτική αντιμετώπιση της ανθεκτικής λιθίασης του χοληδόχου πόρου με την εφαρμογή λιθοτριψίας (Laser ή ηλεκτροϋδραυλικής τεχνολογίας) υπό άμεση όραση. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις ευμεγέθων ή ενσφηνωμένων λίθων στον κοινό χοληδόχο πόρο ή στον παγκρεατικό πόρο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η ενδοαυλική λιθοτριψία μέσω χοληδοχοσκόπησης αποτελεί μια ελάχιστα επεμβατική, αλλά και ιδιαίτερα αποτελεσματική λύση σε μια συνεδρία έναντι της επιλογής των επανειλημμένων ERCP με τοποθέτηση πλαστικών stents για την αποφυγή λοιμώξεων. Η χοληδοχοσκόπηση προϋποθέτει άριστη γνώση της ERCP και μεγάλη εμπειρία περιστατικών με εφαρμογή της σε εξειδικευμένο κέντρο.